بسم الله الرحمن الرحیم
شرح اسمای الهی
آیت الله هادی عباسی خراسانی دامت برکاته
جلسه ۱
۲۴/۱۲/۱۴۰۲
مقرر: حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد مهدی عباسی آغوی
خیلی وقت بود دعوت‌های داخلی و خارجی بود برای شرح اسمای الهی. خدا را شاکریم که توفیق رفیق ما شد در این ماه مبارک رمضان این مهم را آغاز کنیم. امسال بهار در بهار است. ماه مبارک رمضان در ایام فروردین است. بهترین حال ان شاء الله حال جسمانی و روحانی خوب است.
از شما تشکر می‌کنم با ذکر صلوات بر محمد و آل محمد.
موضوعی که برای این جلسات انتخاب شده است، بسیار موضوع مهمی است. اگر از من طلبه سؤال شود این موضوع چگونه موضوعی است، موضوع اسمای الهی، اسمای الهی رکن اساسی ارتباط انسان با خداست. خدای عالم و آدم ما را آفرید در این آفرینش جز عبادت چیز دیگری در نظر ندارد. و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون. عبادت تنها فلسفه آفرینش است. خدایی که خالق است نیاز به جواب خالقیت دارد. خدا جهان را آفرید و انسان را آفرید و انسان به عنوان برگزیده آفرینش برگزیده شد و این انسان باید جواب این آفرینش را بدهد. انسان به اسم باید جواب آفرینش را بدهد. جایگاه اسم بنگرید کجاست؟ اسم تشخصی است که انسان پیدا می‌کند. بارها در نوشته‌ها نوشتیم و در درس و بحث‌ها گفتیم که انسان را انسان می‌گویند چون سه انس دارد: انس با خدا که انسان را متهجد و عابد می کند و انس با خودش که او را عارف می‌کند و معرفت نفس می‌دهد و انس با دیگران که انسان را متخلق می‌کند. باید بکوشیم این سه انس را پیدا کنیم. اسم است که به ما این سه انس را می‌دهد. اسم نام‌های لفظی نیست و اسمای لفظی پلی هستند برای اسمای حقیقی. نخستین مطلب این است که خدای عالم و آدم ما را به اسم متشخص کرد و به اسم آفرید و به اسم ارتباط دارد و به اسم نیز ما را صدا خواهد زد.
ذات باری تعالی آیات را فرستاده است. شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن. عظمت ماه رمضان به نزول قرآن است. مهم‌ترین شرح اسما در ماه مبارک رمضان که ماه آیات الهی است به این است که خداوند آیات فرستاده است آیات تحویل می‌گیرد. ظرف رمضان ظرف نزول آیات الهی است. آیات الهی در پالایشگاه نفس انسانی پروریده می‌شود…..
سوره مبارکه اعراف سوره کسانی است که در عالم آخرت شناخته شده هستند. و لله الاسماء الحسنی. این نماد اولین جلسه و بحث ما در اسماء الهی است. ذات باری تعالی اسمای حسنا دارد. فادعوه بها. خدا را به اسمای الهی بخوانید. حرف مهمی است. آن حرف مهم این است که خداوند آیات را فرستاده است که قرآن باشد و آیات را تحویل می‌گیرد که دعا باشد. آیات الهی قرآن نازل است و دعا قرآن صاعد است. کسانی که سؤال می‌کنید برای سیر و سلوک چه کنیم؟ برای ادعیه خود برنامه‌ریزی کنید. دعا قرآن صاعد است. آیات الهی به وسیله آخرین پیامبر ص.. بر مردم خوانده شده است. فاقرئوا ما تیسر من القرآن. باید به اندازه توان از آیات الهی بخوانیم و بدانیم. آیات را که خواندیم خواسته‌هایی داریم. انسان بی خواسته نمی‌شود. دعا همین الفاظ نیست. این‌ها نشانه و نماد دعاست. لفظ دعاست. اسم دعاست. دعا آن نیازی است که هر انسانی در نزول آیات الهی که به جانش می‌نشیند خواسته و نیازی دارد. تعریف جدیدی از دعا می‌کنیم. دعا ظرفیت وجودی انسان است. ظرفیت وجودی هر انسانی به استعداد وجودی اوست. دعای هر کسی نیز خاص به اوست. دعا دو ندارد. دعای هر کسی خاص به اوست. بنا بر این تکلیف من و شما در این است که ظرفیت وجودی خود را گسترده کنیم. هرچه نفس ما گسترده شود و آماده شود بهتر است. اعدوا لهم ما استطعتم من قوة. هرچه این آمادگی نفسانی ما بیشتر شود ما در دریافت آیات الهی بهتر و بالاتر خواهیم بود.
معرفت نفس
هرچه دقیق‌تر در آیات تأمل کنیم خواسته ما قوی‌تر می‌شود و نفس ما گستردگی‌اش بیشتر می‌شود. انس با خدا، انس با خود و انس با دیگران. انس با خودمان به مبنای ما و مبنای استادمان حضرت علامه حسن زاده قدس الله نفسه الزکیة باید در معرفت نفس بکوشیم. ام و اساس و بنیه تمام ارتباطات و انس‌ها انس با نفس است. اگر بتوانیم انس با خود را مدیریت کنیم انس با خدا و دیگران را مدیریت کرده‌ایم. این از مبانی مهم است.
اساس عالم بر انس می‌چرخد و انس بر دایره معرفت نفس می‌چرخد. اگر می‌خواهیم به اسمای الهی برسیم باید برای این جهت برنامه‌ریزی کنیم. هر کسی در نظام وجود مهمان سفره خودش است. این آیات بر نفس می‌نشیند. نفس سعید درست می‌کند و نفس مستعد درست می‌کند. هر کس بامش بیش برفش بیشتر. من عرف نفسه فقد عرف ربّه.
چون اسمای الهی بر اساس تشخص است و تشخص بر اساس معرفت است و معرفت جزئی است و نه مانند علم کلی؛ هر چه جزئی تر بشویم عرفان ما بیشتر می‌شود. هرچه این نفس بسط پیدا کند کمالاتش بیشتر می‌شود. مانند صفحه بی رنگی می‌شود که تمام رنگ‌ها بر آن می‌نشیند. بحث اسماء یعنی سر و اسرار و رمز و رموز اسمی است. اگر نام‌گذاری می‌کنیم بچه‌ها را به اسم است. اگر بچه اولین حق بچه به نام خوب اوست برای این است که نفس بسیط او باید به حسن باز شود. بالوالدین احسانا همین است.
موضوع اسمای الهی اولین حرف نقطه آفرینش است. برای این مطلب فضای جدیدی باز کنید. شریف‌ترین و بهترین و بالاترین و اولین و برترین و نیکوترین و مطمئن‌ترین و باورترین موضوع علوم بحث اسمای الهی است. اگر می‌خواهید با کمال اطمینان سیر و سلوک داشته باشید از اسمای الهی شروع کنید.
خاطره
وقتی مباحث معرفت نفس و سیر و سلوک را در محضر علامه حسن زاده بودیم فرمودند اولین و بالاترین گام سیر و سلوک معرفت نفس است و موضوع این معرفت نفس آیات رب است. و آیات رب در نفس مخلوق و انسان متجلی می‌شود و فضای معرفتی را باز می‌کند. خدا آن قدر ما را اکرام کرده است و لقد کرمنا بنی آدم که سرنوشت ما را به خودمان واگذار کرده است. اللهم عرفنی نفسک. اگر معرفت او آمد معرفت او می‌آید. معرفت او آید معرفت رب می‌آید. معرفت نفس آید معرفت رب می‌آید. اللهم عرفنی نفسک را باید خواند. رسول را باید بشناسیم و او را شناختیم حجت را می‌شناسیم. اهدنا الصراط المستقیم. تمام عالم به لحاظ حقیقت در صراط مستقیم هستند. کسانی که در صراط مستقیم نیستند انسان نیستند. باید انس بگیریم. انس از ما شروع می‌شود. اولین تشخص آدم شخصیت خود اوست. افکار ما رفتار ما را می‌سازد. رفتار عادت ما را و عادت ما شخصیت ما را. اگر جامعه‌ای را خواستیم اصلاح کنیم باید اندیشه او را اصلاح کنیم. اگر اندیشه او چاپ شد رفتار او اصلاح می‌شود. رفتار و کردار او اصلاح شد عادت و شخصیت او اصلاح می‌شود. انسان اسیر شخصیت خود است.
الهی آنان که مشارطه و مراقبه دارند مواظب اندیشه خود هستند. اندیشه‌ها انگیزه می‌دهد و انگیزه سیر می‌دهد. اگر مراقب شبهات بودیم شهوت‌ها کنترل می‌شود. انسان از شبهه علمی و شهوت عملی ضربه می‌خورد.
کسی محضر امام صادق ع.. آمد گفت خیلی نگران شبهات و اندیشه‌ام هستم. چه کنیم؟ فرمودند این دعا را زیاد بخوانید:
کسانی که علاقه به معرفت نفس دارید این را اجرایی کنید تا شب‌ها و روزها و ماه‌های آینده. یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک. ما نیاز به ثبات داریم. دین دستور العمل‌هایی است که خدا فرستاده است. دستور العمل‌های خدا در این قرآن است. ۶۲۳۶ آیه برای سه انس ما فرستاده است. اولین قدم همت است قدر الرجل علی قدر همته. اگر همت بلند بود مقامات یکی پشت سر دیگری می‌آید.
خداوند آیات فرستاد آیات تحویل می‌گیرد. ما را بر اساس انس مدیریت می‌کند. بالاترین انس با خدا و خود است. گام اول معرفت نفس است. برای معرفت نفس باید برنامه‌ریزی کنیم. فلسفه ماه مبارک رمضان و دعاهای مختلف برای مدیریت زمان است. زمان اکسیر و کیمیایی است در اختیار انسان. انسان برای زمان و مکان نیست بلکه زمان و مکان برای انسان است. طوری مدیریت کنیم که تالی تلو امام زمان ع.. باشیم. امشب شب جمعه است. از خصوصیات امام زمان ع.. جانم به قربانشان این است که امام زمان است. یعنی پیشوای زمان است و زمان در اختیار ایشان. حضرت امام زمان ع.. ابن الوقت نیست ابو الوقت است. وقت در اختیار اوست. در تمام زمان‌ها می‌تواند تصرف داشته باشد. انس انسان او را تالی تلو او می‌کند. فرج یعنی انسان به فرجه‌های مختلف برسد. آسیب‌های مختلف را کنار بزند در فرج قرار می‌گیرد. اللهم عجل لولیک الفرج. تا در فرج نفسانی قرار نگیریم به فرج نمی‌رسیم. فرج به مدیریت زمان است. این به انس با اسمای الهی است. باید جلسه بعدی دید چطور با اسمای الهی انس بگیریم.
قلم و دفتر بردارید و حالات خوب و زشت خود را مکتوب کنیم. تا ببینیم چطور انس بگیریم. باید انس با خوبی داشته باشیم و دفع بدی‌ها. تا شناختی نداشته باشیم نمی‌توانیم. معرفت اسما حرف اول را می‌زند. من طلبه با خوشه‌چینی خرمن بزرگان به این نتیجه رسیدم که اسمای الهی بهترین شیوه معرفت نفس و معرفت رب و حالات انسانی است. دعای شریف جوشن کبیر را توضیح خواهیم داد. این دعا دریایی از معرفت نفس و معرفت رب است. برای تمسک انسانی است که می‌خواهد بالا برود. ارتباط را برقرار کنید تا از منبع فیض بهره‌مند باشید. از همه اعزه و روحانیت و خانم‌ها و بازاری‌ها تشکر می‌کنم. می‌دانم بازده این بحث آن قدر زیاد خواهد شد که صاحبان معرفت نفس در گوشه گوشه این عالم به حرکت و معرفت نفس نائل شوند. سر شب از امریکا تماس داشتم می‌گفتند تک تک جمله‌ها که در درس می‌فرمایید دنبال می‌کنیم. آفرین! می‌گفت آن چنان نیازمند هستیم که ما را دریابید. فضای مجازی همه‌اش به تعبیر مقام معظم رهبری تهدید نیست فرصت هم هست. درس‌های ما گوشه حجره نیست باید جهانی شود. انما انت منذر و لکل قوم هاد.
و لله اسماء الحسنی فادعوه بها. در این اسمای الهی تأمل کنید.
الهی ما را مأنوس با آیات و ادعیه و دعای جوشن کبیر قرار بده. حشر و نشر ما را با این آیات قرار بده. خدایا اسم ما را با این اسمائت ان شاء الله معین و مشخص قرار بده. فرج امام زمان تعجیل بفرما. مقام معظم رهبری حفظ بفرما. ابر مرد معرفت نفس جانم به قربانشان علامه حسن زاده را در این شب مورد اکرام خاصت قرار بده. در کنار سفره حضرت فاطمه و حضرت امام حسین ع.. مهمان بفرما. دعای آنها را برای ما مستجاب بفرما.
