لزوم تحویل و تحول احوال، همراه با تحویل و تحول سال

آخرین روز درسی در سال ۱۳۹۹ است. روز چهارشنبه و در آستانه تحویل و تحول سال جدید و بلکه قرن جدید هستیم.  «یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا إلی أحسن الحال». انسان، مسافر به سوی خدا است؛ ﴿يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ﴾؛[۱] در این سیر، از فرش به عرش، از مادیت به روحانیت، تمام هدایت‌های انبیا را به دنبال دارد و هر روز در حال تحویل و تحول است؛ ﴿كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ﴾؛[۲] هر روز، در یک مقام و منزلی است. باید بکوشیم ملکات‌مان، فضائل‌مان بشود و فضائل ما، ملکات ما؛ و ان‌شاءالله هر دوی اینها، مقامات ما شود. هر روز در تجلی خاصی هستیم؛

ارتباط با اسمای الهی، لازمه تحول معنوی و الهی

وقتی می‌توانیم مدعی این کار شویم که ارتباط با اسمای الهی داشته باشیم. هستی، مجلای اسمای الهی است؛ هر شخصی و هر فردی و هر انسانی از انسان‌ها و هر عالمی از عوالم، مجلای اسمی از اسمای الهی است. خداوند بهترین نعمت‌ را به ما داده است؛ نعمت انس با اسمای الهی و کلمات و آیات الهی؛ بکوشیم با آیات الهی در این سال مرتبط باشیم.

اشتغال به عبادات، یکی از مصادیق تحول معنوی و الهی

﴿وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ﴾؛[۳] این نماز، هم واجب است و هم مستحب؛ و هم صلوات بر محمد و آل محمد صلوات الله علیهم که در تفسیر عرض کردیم. بکوشیم در این آستانه تغییر وتحول سال جدید، خودمان را با اسمای الهی به یک شأن و شئونی مرتبط کنیم و ان‌شاءالله و هزاران ان‌شاءالله به مدد اهل بیت علیهم‌السلام در این ماه شعبان  – که ماه رسول الهی صلی‌الله‌علیه‌وآله است که «یتشعب فیه الخیرات»، روزی ها تقسیم می‌شود – به مدد ابالقاسم، قسمت ما هم به خیر شود. «الهی، در قسمت آباد وجود، بیش از این، قسمت ما نبود؛ یا اباالقاسم مددی».[۴]

روزی که در آن گناه نشود، عید است

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «کُلُّ یَوْمٍ لاَ یُعْصَی اللَّهُ فِیهِ فَهُوَ عِیدٌ»؛[۵] هر روزی که معصیت خدا را نکنید، آن روز، روز عید است؛ خیلی مهم  است؛ مانند: «کل یوم هو فی شأن». باید ملاک ما بر معصیت نکردن باشد. شادی و نشاط، منافاتی با طاعت ندارد؛ ملازم با معصیت نیست. برخی نشاط را در معصیت می‌دانند. مردم آزاری نکنیم؛ خودمان را آزار ندهیم؛ گناه نکنیم؛ مطیع حضرت حق باشیم؛ ببینیم چه کارهایی می‌خواهیم کنیم؛ در این روزهای باقی مانده، ببینیم چه کردیم؛ خود را محاسبه کنیم؛ به خصوص، اهل علم؛ محاسبه و مراقبه کنیم؛ کشیک نفس بکشیم؛ خود را محاکمه کنیم؛ برای حوزه‌ها و طلاب چه کردیم.

جایگاه نوروز نزد اهل بیت علیهم‌السلام

مُعَلَّی می‌گوید: «در روز نوروز نزد امام صادق علیه‌السلام رفتم؛ حضرت سوال کردند و حرفش را پیش کشیدند؛ می‌دانی امروز، چه روزی است؟ گفتم: امروز، روزی است که فارس‌ها بزرگش می‌دارند و هدیه برای هم می‌برند و به  دیدار هم می‌روند»؛ حضرت حرف‌های او را شنیدند که گزارش او بود؛ بعد نوروز اسلامی-ایرانی را معرفی فرمودند. قدردانی از نوروز تکوینی و هم نوروز اسلامی و تشریعی و الهی؛ این دو با هم، قابل جمع هستند و تضاد ندارند. دید و بازدید مطلوب است.

روز عهد گرفتن بر توحید و نبوت و نفی شرک

حضرت فرمودند: «خداوند در این روز از ارواح مؤمنین و مؤمنات پیمان گرفت که او را بپرستند و انبیا را پیروی کنند»؛ ﴿أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ﴾؛[۶] «روز عهد است؛ عهد الهی و عهد نبوت و رسالت؛

روز شکستن بت‌ها

روزی است که رسول مکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، بت‌های قریش را  با همیاری و همکاری و یاری حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام شکستند»؛ نوروز، روز بت‌شکنی است؛

روز ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام

حضرت فرمودند: «نوروز، روزی است که در این روز امیرالمؤمنین علیه‌السلام، ولیّ شد و آقا رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله، به امر خدا دستور دادند که با ایشان بیعت کنید»؛ این خصلت سوم است؛ این گذشته نوروز است؛ توحید و نبوت و ولایت است و عهد الهی؛ روز بت شکنی است و روز نصب حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام به امامت و ولایت است؛

روز انتظار فرج

خصلت چهارمی مطرح کردند که خصلت مهمی است؛ «روز قائم آل محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله است»؛ حضرت فرمودند که جمله مهمی است: «هیچ روزی نوروز نیست، مگر اینکه ما در آن روز، انتظار فرج می‌کشیم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است». جانم به قربان امام صادق علیه‌السلام، امام حقایق؛ در ادامه حضرت فرمودند: «این روز نوروز را مردم عجم و فارس‌ها با سنت‌های خوب و دید و بازدیدشان و مسافحه و معانقه‌شان تعظیم کردند و بزرگ شمردند، ولی گاهی شما مردم عرب، رعایت اینها را نکردید».[۷] نوروز، این چنین نوروزی است؛ روز انتظار است. «أفضل أعمال أمتي انتظار الفرج»؛[۸] باید در این روز، منتظر ولیّ باشیم؛ «من أصبح لا یهتم بامور المسلمین فلیس بمسلم»؛[۹] «و من شهد رجلا ینادی یا للمسلمین فلم یجبه فلیس من المسلمین».[۱۰]

توصیه‌های مهم برای نوروز

خدمت به مردم

باید اهتمام به امور یکدیگر داشته باشیم. رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «سیّد القوم خادمهم»؛[۱۱] ای مسئولین؛ اگر خدمت‌گزار مردم بودید، آقا هستید. نوروز، روزی است که مسئول و غیر آن، مسئولیم از خودمان بازخواست کنیم؛ ببینیم آیا به این جمله پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله عمل کردیم که «خَيْرُ النَّاسِ مَنِ انْتَفَعَ بِهِ النَّاسُ»؛[۱۲] بهترین مردم کسی است که مردم از وجود او استفاده کنند. آیا در این روزی که به سال جدید و قرن جدید می‌رویم، آیا با چهره خندان‌مان، حد اقل از چهره غمناکی، غمی زدوده‌ایم؟ و آیا خدمت به دیگران کردیم؟

«تا توانی به جهان، خدمت محتاجان کن                  به دمی، یا درمی، یا قدمی، یا قلمی»

به یکی از این چهار تا ما باید در خدمت این مردم باشیم؛ این مردم نازنین، متدین و قدردان و خداخواه و مؤمن، مواظب‌شان باشیم.

ما اگر این‌گونه بودیم این روز، نوروز ما است و می‌توانیم بگوییم نوروز داشتیم و در حال عبادت حضرت حق بودیم.

طهارت، انس با قرآن و توسل

در هنگام تحویل سال، با وضو باشیم؛ در حال قرائت قرآن باشیم؛ بعد از نماز اگر باشد، بهتر است. در سال جدید، بیشتر قرآن بخوانید؛ انس داشته باشیم؛ هر شب سوره واقعه را بخوانیم که حلال مشکلات است. سلام به حضرت صاحب‌الزمان علیه‌السلام بدهیم؛ السلام علیک یا شریک القرآن؛ با زیارت آل یس و دعای عهد، انس داشته باشیم. به خصوص در ماه شعبان که در آستانه ولادت حضرت هستیم که لیلة‌القدر صغیره است؛ رزقنا الله إیانا و إیاکم سلامتی همه بزرگان و سلامتی مؤمنان ان‌شاءالله. نوروز سالمی داشته باشید؛ به خصوص در این سالی که این ویروس منحوس هست. آنچه ما را نجات می‌دهد عهد الهی و توسل و ولایت است.

[۱] سوره انشقاق، آيه ۶٫

[۲] سوره الرحمن، آيه ۲۹٫

[۳] سوره بقره، آيه ۴۵٫

[۴] الهی نامه.

[۵] نهج البلاغة، الدشتي، محمد، ج۱، ص۴۲۸، حکمت ۴۲۸٫

[۶] سوره یس، آيه ۶۰٫

[۷] مستدرك الوسائل، المحدّث النوري، ج۶، ص۳۵۲ و ۳۵۳٫

[۸] معجم أحاديث الإمام المهدي ع، الكوراني العاملي، الشيخ علي، ج۱، ص۲۷۰٫

[۹] الكافي- ط الاسلامية، الشيخ الكليني، ج۲، ص۱۶۳٫

[۱۰] بحار الأنوار – ط دارالاحیاء التراث، العلامة المجلسي، ج۷۲، ص۲۱٫

[۱۱] بحار الأنوار – ط دارالاحیاء التراث، العلامة المجلسي، ج۷۳، ص۲۷۳٫

[۱۲] من لا يحضره الفقيه، الشيخ الصدوق، ج۴، ص۳۹۶٫