امروز، روز سه شنبه و فردا، سال‌روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. ۲۲ بهمن را به همه منتظران حکومت جهانی امام عصر عجل‌الله‌فرجه‌الشریف، تبریک عرض می‌کنیم. ان‌شاءالله حکومت اسلامی ایران، بستری باشد برای حکومت جهانی امام عصر ارواحنا فداه؛ و همچنین شادی روح معمار و مؤسس جمهوری اسلامی و ایام دهه فجر، حضرت امام رضوان‌الله‌علیه و شادی همه ارواح شهیدانی که در پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی و در حفظ انقلاب اسلامی، شهید شدند و این نهال نوپا را با خون مطهرشان، آبیاری کردند، تا این گونه درخت باروری شده است.

نشانه‌های فروپاشی دولت‌ها

حدیث امروز، به تناسب ایام از فرمایش‌های امیر کلام و امیر حکما و امیر الامراء، حضرت سرالأنبیاءوالمرسلین، حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، تقدیم شما می‌شود.

این روایت، در غرر الحکم هست؛ حضرت در این حدیث فرمودند: «یستدل علی إدبار الدول بأربع: تضییع الأصول و التمسک بالفروع و تقدیم الأراذل و تأخیر الأفاضل».

عدالت، یکی از اوصاف خداوند

برای توضیح این حدیث، ناچارم مقدمه‌ای عرض کنم؛ و آن اینکه عدالت و عدل، از صفات باری‌تعالی است. رسول مکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله که فرمودند: «تخلقوا بأخلاق الله»؛ یعنی، تخلقوا بأوصاف الله؛ و یکی از اوصاف الهی، صفت عدل و عدالت است.

عدل، سبب برپایی نظام وجود

انگیزه تشکیل حکومت اسلامی و حاکمیت اسلام، جز بر اساس عدل چیز دیگری نیست؛ در روایات داریم: «بالعدل قامت السموات و الأرض»؛ عدالت، باعث استمرار زمین و آسمان‌ها و همه موجودات است؛ می‌توانیم این قاعده و ضابطه کلی را استفاده کنیم که عدل، مطلوب نظام وجود است؛ خدای مدبّر نظام وجود و حاکم نظام وجود، خودش عادل است و عدل را می‌پسندد و عدل، حسن و ظلم، قبیح است.

عدالت، سبب بقاء حکومت‌ها

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «فی العدل الإقتداء بسنة الله و ثبات الدول»؛ در عدالت، اقتدا به سنت الهی است. و ﴿لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ﴾؛ این اسوه حسنه است. اگر حکومتی می‌خواهد باقی باشد، باید عدالت‌گستر باشد؛ اگر حکومت‌هایی می‌خواهند در دژ حفاظتی قرار گیرند، باید در دژ عدل قرار گیرند؛ «اللهم اجعلنی فی درعک الحصینة الذی تجعل فیها من ترید»؛ این دعا برای حفاظت، مجرب است. وظیفه حکومت‌ها این است که عدل‌گستر باشند. خصوصیت دولت امام مهدی عجل‌الله‌فرجه‌الشریف، جز عدل گستری، چیز دیگری نیست.

«ما حُصِّنَ الدُّوَلُ بِمِثْلِ العَدْلِ»؛ به اندازه‌ای که با عدل، حکومت‌ها حفظ می‌شوند، با چیز دیگری حفظ نمی‌شوند.

«و العدل أساس به قوام العالم»؛ قوام عالم، به عدل است؛ «اَلْعَدْلُ قِوامُ الرَّعِيَّةِ ، وَجَمالُ الوُلاةِ»؛ زیبایی ولات و قوام رعیت هم، به عدل است. می‌توان گفت: عدل، صفت مشترک بین رعیت و صاحب رعیت، یعنی امام و امت و حاکم اسلامی است.

عدالت، سبب آرامش دل‌ها

چقدر این فرمایش حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها در خطبه‌شان، عجیب است؛ «فَفَرَضَ … وَ الْعَدْلَ تَسْكِيناً لِلْقُلُوبِ»؛ اگر خداوند عدل را واجب کرده است، برای آرامش دل‌ها است. عدل فریضه‌ای است که مشترک بین رعیت و حاکمیت است.

عدالت، مسئولیتی همگانی

«كُلُّكُمْ رَاعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ»؛ در دید امیر المؤمنین علیه‌السلام، این است که همه ما مسئولیت داریم؛ مسئولیت عدالت؛ باید عدل گستر و عادل پرور باشیم.

عدالت، سبب نفوذ در دل‌ها

«بِالعَدْلِ تَتَضاعَفُ البَـرَكاتُ»؛ «اَلعَدْلُ نِظامُ الإمْرَةِ»؛ نظام حکومت اسلامی و آبادی شهرها به عدالت است.

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، به همه حاکمان دستور فرمودند که «اگر می‌خواهید در دل‌ها نفوذ کنید، عدالت داشته باشید». یادمان نمی‌رود که حضرت امام فرمودند: رییس جمهور ما بر دل‌ها حکومت می‌کند؛ دولت اسلامی است؛ رهبر در نظام اسلامی که ارتباط امت و امامش، رابطه امام و امتی است و این رابطه عظیمی است؛ بر دل‌ها حکومت‌ می‌کند؛ ولی‌ّفقیه حاکم بر دل‌ها است.

شرایط ولی فقیه

پشتیبان ولایت فقیه باشید، تا به مملکت آسیبی نرسد. حفظ نظام، به عدالت است. از شرایط ولی فقیه، اجتهاد مطلق، عدالت مطلق، سیاست‌مدار کامل؛ زرنگ و جهان‌شناس باشد؛ «العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس». دولتی که تحت احاطه رهبری باشد، آن دولت در حفظ حصین اسلام، یعنی عدالت است.

تبعات فاصله گرفتن از عدالت توسط دولت‌ها

حضرت امیر المؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «عدالت، حفظ حصین است»؛ اگر دولتی به اسم عدالت، با عدالت در افتاد و عدالت را در فرد و جمع، گسترده نکرد، با حاکمیت اسلامی منافات دارد؛ دولتی که با عدالت فاصله گرفته است، روزبه‌روز به طرف زوال می‌رود؛ حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند: «زوال الدول باصطناع السفل»؛ اگر دولتی به ابلهان میدان داد و دانشمندان را کنار زد، این دولت زائله است.

نشانه‌های فروپاشی دولت‌ها

حضرت امیر علیه‌السلام فرمودند: «یستدل علی ادبار الدول باربع»؛ کدام دولت، اقبال و ادبار دارد؛ اقبال از دولت اسلامی و عدل گستر است، و ادبار از این ویژ‌گی‌ها.

نشانه اول: ضایع کردن اصول

• تضییع الاصول: اگر در دولتی اصول، مورد هجمه قرار گرفت؛ حجاب، عدالت، ولایت فقیه و توحید و عدل و امامت و رسالت و حاکمیت اسلامی زیر سوال رفت، بدانید این دولت به افول می‌رود؛ دولت مدبره و دولت هالکه، دولتی است که اصول را ضایع می‌کند؛ امر به معروف و نهی از منکر را ضایع می‌کند. قواعد کلی اسلامی را باید نگه داریم؛ کلیات فقه و اصول را باید نگه داریم.

نشانه دوم: توجه کردن به فروع 

• و التمسک بالفروع: به فرعیات، اخذ می‌کنند. اولویت‌بندی ندارند؛ اصول را فدای فروع می‌کنند. ﴿وَلَن يَجْعَلَ اللّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا﴾؛ ظالمین نمی‌توانند بر مؤمنین حاکمیت داشته باشند؛ چیزی که این را محقق می‌کند، نترسی و شجاعت است؛ شجاع، در اجرای اصول می‌ایستد.

نشانه سوم: مقدم داشتن اراذل

• تقدیم الاراذل: در دولت غیر اسلامی، اراذل و اوباش مقدم می‌شوند.

نشانه چهارم: بی اعتنایی به دانشمندان

• تأخیر الأفاضل: به دانشمندان، بی‌توجهی می‌شود.

به تعبیر حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، اگر دولتی به دنبال تضییع اصول بود و اولویتها را رعایت نکرد و اراذل را مقدم داشت و افاضل و دانشمندان را مقدم ندانست، آن دولت زائله است.

حفظ کردن عدالت در انقلاب اسلامی، مقدمه ظهور عدالت‌گستر جهانی

اعزه من در این ایامی که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی هستیم، ان شاء الله بکوشیم هم رعیت و هم راعی، هم حاکمیت و هم دولت و هم ملت، بکوشیم تا عدالت را حفظ کنیم و بدانیم که دشمنان، اصول ما و دانشمندان ما و ولایت ما و حاکمیت اسلامی ما را هدف گرفتند؛ دشمنان با جمهوری اسلامی زاویه دارند. شهیدانی که با خون‌شان این نهال حاکمیت اسلامی را آبیاری کردند، فدایی عدالت اسلامی هستند؛ بستر را برای عدل اسلامی فراهم کردند؛ تا عادل مطلق، حضرت امام زمان عجل الله فرجه الشریف، دولت بقیت اللهی‌شان ظهور کند و آن روزی است که حضرت قیام می‌کنند. «بعد ما ملئت الأرض ظلما و جورا»؛ بعد از اینکه زمین پر از جور شده است، با ندای «أنا بقیت الله» و عدالت، حاکمیت را به ثبوت و اثبات می‌رسانند؛ این جا است که تمام حکومت صالحان که دنبال دانشمندان هستند، به ثبوت و اثبات می‌رسد. ان شاء‌الله جزو کسانی باشیم که در نشر معارف اسلامی، سهیم باشیم.